یکی دیگر از فروشندگان زعفران در بیرجند علت افت قیمت این محصول را مشکل صادرات می داند و می گوید: زعفران دسته، سال گذشته 14 هزار تومان و الان 8 هزار تومان قیمت دارد که جای نگرانی است و باید چاره ای اندیشیده شود.

«سروریان» نیز که در بازار کار خرید و فروش زعفران را به عهده دارد درباره وضعیت زعفران می گوید: اگر چه زعفران تازه به بازار نرسیده است ولی وضع فعلی بازار خوب نیست و نسبت به سال گذشته افت قیمت شدید دارد و دلیلش هم صادر نشدن این محصول است. وی ادامه می دهد: باید تجار ایرانی، شرکای تجاری خوبی در خارج از کشور داشته باشند و بازاریابی خوبی انجام شود.

یکی از فاکتورهای پایین آمدن قیمت زعفران می تواند تحریم ها باشد، تاجر ایرانی در خارج طرف حساب ندارد، در داخل هم کاغذبازی اداری زیاد شده، رفت و آمدها روز به روز کمتر و سخت تر می شود، بنابراین این ها تاثیرگذار است. وی می افزاید: این که دولت بخواهد کار خرید و فروش زعفران را به عهده بگیرد برایش صرف نمی کند و هزینه های جنبی نیز دارد که قیمت را بالا می برد؛ بنابراین کشاورز و خریدار، باید عهده دار کار باشند. البته اگر امکان دارد دولت برای حمایت از تولید کننده و برای دلگرمی او باید محصول را بخرد و یا مشکل صادرات را حل کند تا این معضل مرتفع شود. به گفته وی، تولید زیاد زعفران، کاشت آن در افغانستان و چین و برنامه برای تولید زعفران در استان های دیگر به طور غیرمستقیم روی این محصول انحصاری اثر گذاشته است. وی اضافه می کند: کشورهایی مثل چین، هند و افغانستان، امکانات زیاد و ارزانی دارند، مثلا آب که شرط اول کار کشاورزی است در این کشورها فراوان است.بنابراین برایشان ارزان تر و کم هزینه تر است تا این که کشاورز ایرانی در خشکسالی های چندین ساله بخواهد زمین کشاورزی را با تانکر و با پول زیاد، آن هم 2 نوبت آبیاری کند. وی می گوید: دولت، می تواند صادرات چمدانی زعفران را راحت تر کند و بگذارد کسانی که به نحوی با خارج از مرزها در ارتباط اند حداقل برای تامین هزینه ها با خود زعفران ببرند. به طور حتم این حرکت به رونق بازار کمک خواهد کرد؛ زیرا اگر نصف صادرات انجام نشود یک سوم آن انجام خواهد شد. «نیک منش» دیگر بازاری بیرجندی هم مشکل اصلی کاهش قیمت این محصول را صادرات می داند و می گوید: تولید زعفران زحمت ها و هزینه های فراوانی دارد اما هر کیلو یک میلیون و 500 هزار تومان قیمت واقعی آن نیست. وی مشکل دیگر قیمت زعفران را نبود ثبات در بازار و بی توجهی به بازاریان می داند و اضافه می کند: بازاریان بیرجند در مقابل حریف های مشهدی جزء اند و حرف اول تعیین قیمت را تاجر مشهدی می زند و ما هم هر روز نرخ را از تجار مشهد، تربت حیدریه و قاین می گیریم و زعفران را تا حد چند کیلو می خریم در حالی که معاملات تجار مشهد رقم های بالایی است بنابر این به اندازه ای می خریم که روزانه فروش داریم؛ نبود خریدار و عرضه بیشتر، قیمت زعفران را به این مبلغ رسانده است. «محمدی» هم که در زمینه خرید و فروش زعفران فعال است، می گوید: نبود شایسته سالاری وضع زعفران را به این حال و روز کشانده است، بسیاری از افرادی که در خرید و فروش زعفران دخیل هستند افراد چندان متخصص، کارشناس و مجربی نیستند و کار اقتصادی چندانی آن هم در حد صادرات نکرده اند و سررشته ای ندارند بنابراین کارها روی زعفران هم اثر گذاشته است. وی می گوید: عده ای که در دستگاه هایی مثل جهاد کشاورزی یا تعاون روستایی مستقیم با کشاورزان ارتباط دارند اگر چه بیشتر دانش آموخته کشاورزی هستند ولی تجارب کاری چندانی ندارند یا با کار خرید و فروش آشنایی کمتری دارند. از طرف دیگر تا فردی می خواهد کارش را یاد بگیرد عوض می شود و فرد جدیدی که شاید درک چندانی از نیازهای واقعی کشاورز و تاجر ندارد برای کار می آید بنابراین نمی تواند کاری انجام دهد. به عنوان مثال در سال های گذشته یک بار پیاز به وفور در بازار وجود داشت سیب زمینی نبود، سال بعد سیب زمینی زیاد می شد و پیاز نبود.

عضو تعاونی زعفران کاران قاین با بیان این که افت قیمت زعفران دلایل فراوانی دارد، می گوید: سطح زیرکشت این محصول زیاد شده است و رسیدگی به آن برای کشاورز مقدور نیست، به علاوه وقتی تولید زیاد باشد بازار هم کساد می شود. به گفته «مرتضایی» مسئله دیگر، خشکسالی های پیاپی و مسئله سوم هم انجام نشدن صادرات زعفران فله براساس مصوب شورای ملی زعفران است. وی ادامه می دهد: سال گذشته شورای ملی زعفران تصمیم گرفت برای رو شدن دست دولت اسپانیا، از صدور زعفران فله که در آن جا به شیوه خاص بسته بندی و به نام خودشان تمام می کردند، جلوگیری کند و در عوض تجار و کسبه ایران هم بتوانند امکاناتی مهیا و زعفران را به نحوی مطلوب بسته بندی و صادر کنند. وی در تشریح دیگر دلایل افت قیمت نسبت به سال گذشته می گوید: یکی از اهداف شورای ملی زعفران این است که قیمت زعفران خیلی بالا نباشد و قیمت هر مثقال زعفران دسته در حدود 7 هزار تومان باقی بماند چرا که این شورا معتقد است مادامی که قیمت زعفران رشد کاذب، لحظه ای و مقطعی پیدا می کند، برای کاشت این محصول در دیگر مناطق رقیب پیدا می شود و دیگران (دیگر مناطق و کشورها) به فکر تولید می افتند و دوباره کسادی زعفران و نزول نرخ آن حاصل می شود و آن وقت برای کشاورزان ما با امکانات و شرایط سخت آب و هوایی استان مشکل ۲ چندان شده و حتی مقرون به صرفه نخواهد بود. وی یکی از برنامه های تعاونی زعفران کاران را خرید زعفران اعضای تعاونی بیان می کند و می افزاید: نه سرمایه آن چنانی داریم و نه در حد توان مالی ماست که از همه زعفران بخریم ولی تا حد وسع زعفران اعضا را گران تر از بازار می خریم و به تجار و کسبه داخل می فروشیم. به علاوه با توجه به اطلاعاتی که از سطح زیرکشت و تولید زعفران اعضا داریم، بیشتر از زعفران تولیدی، از آن ها نمی خریم. عضو تعاونی زعفران کاران قاین، قیمت روز زعفران دسته را به ازای هر مثقال 6 و سرگل 7 هزار تومان عنوان می کند و می گوید: زعفران نسبت به سال گذشته تا 50 درصد افت قیمت دارد. وی فصول خاص رشد قیمت زعفران را 2 یا 3 مرحله از سال می داند و ادامه می دهد: در موقع برداشت، بازار گل زعفران بهتر می شود زیرا کسانی که حتی شغل آن ها کشاورزی نیست مثل بعضی از معلمان و کارمندان، با پولی که پس انداز دارند، گل زعفران خریداری می کنند بنابراین تقاضا زیاد می شود و قیمت رشد پیدا می کند. وی ادامه می دهد: دوم این که در تعطیلات تابستان و عید نوروز چون مسافرت زیاد می شود و به ویژه گردشگران و مسافرانی به خراسان جنوبی می آیند و برای سوغات اقدام به خرید می کنند قیمت زعفران تا اندازه ای رشد می کند. «مرتضایی» در پاسخ به این سوال که مگر جهاد کشاورزی و تعاون روستایی بنا ندارد زعفران کشاورز را بخرد، می گوید: خرید تضمینی اقدام خوبی بود که سال های پیش انجام شد و قیمت زعفران را زنده کرد و کشاورزان هم امیدوار شدند ولی پس از آن دولت به دلیل مصوبه شورای زعفران، دیگر خرید را ادامه نداد. شورا می خواهد قیمت زعفران در مرز هر مثقال 7 هزار تومان باقی بماند و بالاتر نرود و اگر قیمت تغییر کند، شورا تصمیم دیگری بگیرد. وی در پاسخ به این سوال که چرا دولت اجازه نمی دهد زوار و مسافران زعفران را با خود به خارج ببرند، می گوید: زعفرانی که افراد عادی می برند در بسته بندی های غیر استاندارد، حیثیت زعفران ایران را مشکل دار می کند چون بیشتر این بسته بندی ها غیربهداشتی و غیراصولی است بنابراین تا حد مقدور از این کار جلوگیری می شود. عضو تعاونی زعفران کاران قاین در پایان تصریح می کند: مسئله دیگری که لازم به یادآوری است کشت زعفران در شهرهای دیگر کشور است. امروزه بیشتر شهرها شروع به کاشت زعفران کرده اند که تولیدات شان از نظر عطر، طعم و کیفیت مثل زعفران خراسان جنوبی نیست و در نهایت به بازار جهانی لطمه می زند.

به گزارش باکمال از فردوس، جمعی از تولید کنندگان زعفران این شهر با انتقاد از ارزانی قیمت این محصول به خبرنگار ما گفتند: با وجود افزایش هزینه های کاشت، داشت و برداشت زعفران، قیمت این محصول به کمتر از نصف قیمت سال قبل کاهش یافته است. «محمدعلی ترابی» یکی از زعفران کاران روستای مهوید گفت: قیمت فعلی، جواب گوی هزینه های زعفران نیست و اگر تجار و صادر کنندگان زعفران بدانند ما با چه مشقتی این طلا را تولید و برای آبیاری یک مزرعه زعفران به چه زحمتی از طریق تانکر اقدام می کنیم این گونه با دسترنج ما بازی نمی کردند. وی افزود: با افزایش قیمت زعفران در 2 سال قبل، هزینه های کاشت، داشت و برداشت نیز افزایش یافته و اکنون که قیمت زعفران با افت شدید مواجه شده افزایش هزینه ها برنگشته است و قیمت آب، کود و هزینه های برداشت هم چنان زیاد است. «محمدحسن دهقان زاده» از زعفران کاران باغ شهر اسلامیه نیز گفت: برگزاری جشنواره ملی زعفران، زمانی موثر است که خروجی داشته باشد و خروجی آن باید الزام دولت به خرید توافقی زعفران از کشاورزان باشد. وی افزود: آیا درست است که قیمت هر کیلو زعفران دسته یا رشته ای از 30 میلیون ریال در سال قبل به 12 میلیون و 500 هزار ریال کاهش یابد؟«غلامی»، مدیر جهاد کشاورزی فردوس هم با تایید افت شدید قیمت زعفران بر خرید توافقی این محصول از زعفران کاران توسط سازمان تعاون تاکید کرد و گفت: با افزایش قیمت زعفران، هزینه های کاشت، داشت و برداشت افزایش یافته و اگر قیمت زعفران به نرخ فعلی باشد زعفران کاران متضرر می شوند و انگیزه ای برای تولید این محصول ارز آور نخواهند داشت. وی افزود: خشکسالی های پیاپی و افت شدید دبی آب قنات ها و چاه موتورها، کشاورزان شهرستان را با مشکل جدی مواجه کرده و امسال بخش زیادی از مزارع زعفران با تانکر آب رسانی شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان افت قیمت زعفران امسال نسبت به قبل را تایید نمی کند و توضیح می دهد: این گونه نیست که امسال قیمت این محصول بیشتر از سال های قبل کاهش داشته باشد بلکه در هفته های اخیر، بهای آن افزایش یافته است. «هادربادی» با افزایش خیلی زیاد قیمت زعفران مخالفت می کند و این کار را باعث از دست دادن بازار داخلی می داند و می گوید: کاهش مقطعی قیمت نیز به دلیل باقی ماندن مقداری از زعفران سال گذشته در دست کشاورزان و دلالان است که هم زمان با برداشت امسال به بازار عرضه شده است. وی سطح زیر کشت زعفران در استان را 12 هزار و 410 هکتار عنوان و پیش بینی می کند: امسال نیز مانند سال گذشته 41 تن زعفران برداشت شود. وی درباره اقدامات حمایتی از زعفران کاران، آب رسانی سیار به باغ ها و مزارع زعفران را عنوان می کند و می گوید: سال قبل 2 میلیون و 650 هزار ریال برای آب رسانی سیار به باغ ها و مزارع زعفران هزینه شد و امسال هم 3 میلیون و 300 هزار ریال به این کار اختصاص یافت و در حال اجراست. وی با اشاره به اجرای طرح اصلاح، احیا و افزایش تولید گل و گیاهان زینتی و زعفران در قالب پروژه های آنالیز، تغذیه و احداث باغ الگویی، اعتبار سال گذشته را 320 میلیون ریال اعلام می کند و این که امسال هم 860 میلیون ریال در قالب پروژه های مشخص، تایید شده است و هزینه خواهد شد. «هادربادی» می گوید: طرح جامع بهبود زعفران به تصویب رسیده و در صورت تامین اعتبار تمام چالش ها و مشکلات زعفران در آن پیش بینی شده است و با تحقق آن، همه مسائل مرتبط با زعفران سامان دهی می شود. به عقیده وی، با عملی شدن این طرح، نوسانات قیمت که با آن مواجه هستیم کاهش می یابد. به گفته وی یک اقدام مهم دیگر تامین سرمایه در گردش برای تولید کنندگان و فعال کردن تعاونی های زعفران کاران و تاسیس این تعاونی ها در شهرستان های بدون این تعاونی هاست. وی درباره اقدامات انجام شده در زمینه بهبود کیفیت و فرآوری آن اظهار می دارد: ایجاد کارخانه های فرآوری و بسته بندی زعفران در استان، آموزش های لازم و نحوه خشک کردن محصول، طرح های تغذیه بهینه در قالب آنالیز آب، خاک و گیاه و کودهای اختصاصی، تلاش برای کسب گواهی ارگانیک و سالم بودن محصول و هماهنگی برای بهبود مسائل بازار و صادرات و... از اقدامات انجام شده و در حال انجام است.

«رمضان طاهری» تاکید می کند: به دنبال قیمت واقعی هستیم بنابراین به کشاورزان هم توصیه می شود در صورتی که ضرورت ندارد، محصول خود را به فروش نرسانند. وی می گوید: محصول باید قیمت مناسب داشته باشد و برای کمک به کشاورزان و به این منظور باید تعاونی ها و تشکل ها، خرید و فروش محصولات کشاورزی را انجام دهند تا این قبیل چالش ها برای کشاورزان به وجود نیاید. وی تشکیل اتحادیه زعفران کاران و شورای ملی زعفران را از اقدامات موثر و تخصصی برای حل مشکلات کشاورزان می داند که با راه اندازی آن ها، تصمیم گیری ها توسط تشکل ها مناسب تر خواهد بود. وی کاهش قیمت زعفران نسبت به سال قبل را تایید می کند و ادامه می دهد: از حدود 20 روز قبل، قیمت محصول بهتر شده است و افزایش دارد. وی می گوید: هزینه کرد، خشکسالی ها و زحمات کشاورزان قابل قبول است. زعفران محصول تضمینی نیست و خریدهای آن به صورت توافقی انجام می شود. به گفته وی، اتحادیه تعاونی های روستایی، زعفران را با توان مالی خود خریداری می کند اما این کار مانند چند سال قبل و براساس کنترل کیفیت محصول نیست. وی اظهار می دارد: در گذشته، قیمت خرید زعفران براساس کیفیت آن مشخص می شد اما اکنون این طور نیست و تشکل ها، زعفران را با توان مالی خود و بدون درجه بندی می خرند. وی تصریح می کند: تعاون روستایی اقدام یا طرحی خاص برای حمایت از زعفران کاران ندارد، فقط متولی ایجاد تشکل ها است که مانند تعاونی های روستایی وظایف خاص خود را انجام می دهند. وی می گوید: اعضای این تشکل های تخصصی همه در یک زمینه کار می کنند، با ورود به این تشکل محصول آن ها به قیمت روز خریداری و همه سهام داران از عواید خرید و فروش و سود حاصل برخوردار می شوند؛ اگر بعد از خرید محصول، قیمت بالا رود باز هم عواید آن نصیب همه می شود.

صادر کننده نمونه زعفران و رئیس اتاق بازرگانی بیرجند با تاکید بر ارائه اطلاعات درست به عنوان مبنای تصمیم گیری برای مسئولان و کشاورزان می گوید: کاهش یا افزایش قیمت با دستور، عملی نمی شود. این مولفه تابعی از عرضه و تقاضاست، 80 درصد زعفران کشور صادر می شود و با بحران جهانی موجود، مشتریان زعفران را به عنوان یک کالای لوکس دانسته و بیشتر به نیازهای روزمره خود توجه دارند. «محسن احتشام» ادامه می دهد: بحران اقتصادی در اروپا، کاهش نرخ ارز و انباشت زعفران سال قبل از علل نوسانات موجود بازار زعفران است. وی تاکید می کند: به دنبال یک قیمت منصفانه هستیم که در ابتدا سهم کشاورز تامین شود، منافع مصرف کننده محفوظ ماند و صادر کنندگان نیز انگیزه صادرات داشته باشند.به عقیده وی باید منافع و بازار پایدار زعفران و موقعیت مان در دنیا حفظ شود که برای تحقق این هدف و خدمت دهی بیشتر به کشاورز باید بازدهی تولید از 3 به 8 کیلوگرم در واحد سطح برسد.به گفته وی، کشاورزان نیازمند آموزش هستند و این وظیفه متولیان است؛ گرچه برای ارتقای کیفیت، صادر کنندگان در این زمینه کارهای زیادی انجام داده اند. وی تصریح می کند: زعفران دنیا به دلیل حباب های قیمت سال های قبل مانند یخ بندان، سرمازدگی و... کاهش یافت. «احتشام» می گوید: موفقیت کشاورز ما در گرو بازاریابی است اما باید بازار ایجاد شده و حمایت های جهاد کشاورزی برای ایجاد ارزش افزوده را بررسی کرد. به گفته وی باید نگاه ها منطقی، علمی و جهانی باشد. بدون آگاهی از بازار جهانی نباید اطلاعات اشتباه به مسئول و کشاورز عرضه کرد. وی ادامه می دهد: یکی از اقدامات برای حمایت از سرمایه گذاری های زیربنایی، صنعت زعفران است. مسئولیت زعفران تا زمان برداشت آن با کشاورز است بعد از آن باید به واحد تخصصی عرضه و اقدامات مناسب برای خشک کردن و بسته بندی انجام و آن گاه به علم بازاریابی وارد شود، به علاوه بازار سنجی نیز باید از مراحل اولیه تولید باشد. وی تاکید می کند: علم بازاریابی و تولید باید در کنار هم دیده شود. عرضه محصول با قیمت مناسب در بازار جهانی، نیازمند هنر فروش خوب است و باید اقدامات لازم برای ایجاد ارزش افزوده مناسب انجام شود، نباید دنبال بازارهای زودگذر و قیمت های مقطعی بود، بلکه حفظ بازار و کشاورزی پایدار ضرورت دارد. به گفته وی، هدف صادر کنندگان، فروش زعفران با قیمت مورد رضایت کشاورز بوده و امید است با تحقق این هدف و بازاریابی در سطح مجاز، در آینده شاهد افزایش بیشتر قیمت باشیم.